شیخ اشراق ،شهاب الدین سهروردی در کتاب «حکمة الاشراق» بحث امام و رهبر و اقسام رهبر و رئیس جامعه را مطرح نموده و بر طبق مبانی اشراقی خویش، شرایط کسی را که می تواند رئیس و رهبر و مربی جامعه باشد ، بیان می کند و در این باره می فرماید:

” جهان هیچ گاه از حکمت (علم کامل)و از وجود کسی که دارای حکمت وحجج و بینات نزد او باشد ،خالی نبوده است ؛این چنین کسی خلیفه خدا در روی زمین است و تا زمین و آسمان پابرجاست چنین خواهد بود پس در هر زمان چون شخصی به هم رسد که خدائی و نمونه ی کامل علم و عمل باشد ، ریاست جامعه با اوست واو خلیفه ی خدا در زمین است و زمین هرگز از چنین انسانی تهی نخواهد بود… این که می گوییم ریاست با اوست ، مقصود حکومت ظاهری او نیست ، بلکه گاه «امام خدائی»، حکومت تشکیل می دهد و آشکار است و مبسوط الید ، وگاه در نهایت پنهانی «غیبت» به سر می برد و این امام همان کسی است که مردم او را «قطب زمان»و«ولی عصر» می نامند.ریاست جامعه با اوست ، اگر چه نشانی از او در دست نباشد ، البته اگر این رئیس ، ظاهر باشد و در رأس حکومت قرار گیرد ، زمان ، نورانی خواهد شد.“

            (حکمة الاشراق،ج۲،ص ۱۲_۱۱.)