بسم الله الرَّحمنِ الرَّحیم

إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِکتَهُ یصَلُّونَ عَلَی النَّبِی یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلَّوا عَلَیهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیماً[1]

ترجمه:

در حقیقت، خدا و فرشتگانش بر پیامبر دعا (: صلوات) می فرستند؛ ای کسانی که ایمان آورده اید، بر او دعا (: صلوات) بفرستید و به طور کامل سلام کنید (و کاملًا تسلیم او باشید).

نکات و اشارت:

1.«صلوات» در اصل به معنای دعاست و هرگاه به خدا نسبت داده شود، به معنای فرستادن رحمت است و هرگاه به فرشتگان و مؤمنان نسبت داده شود، به معنای طلب رحمت است.[2]

2.در این آیه نخست با فعل مضارع از صلوات خدا و فرشتگان بر پیامبر صلی الله علیه و آله یاد شده است تا نشان دهد که آنان به طور مستمر بر ایشان صلوات می فرستند و مؤمنان از این کار خدا و فرشتگان الگو بگیرند و از آنان پیروی کنند و بر پیامبر صلوات بفرستند.

3.مقصود از «تسلیم» در این آیه سلام فرستادن بر پیامبر صلی الله علیه و آله و تقاضای سلامتی برای ایشان است و یا تسلیم مسلمانان در برابر دستورات ایشان است. البته معنای اول با لغت سازگارتر است و معنای دوم در احادیث اهل بیت علیهم السلام آمده است.[3] که جمع آن در تسلیم قولی و عملی در برابر پیامبر صلی الله علیه و آله است.

4.این آیه مقام والای پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله را نزد خدا و فرشتگان نشان می دهد که همگی بر او درود و رحمت می فرستند.

5.صلوات فرستادن بر پیامبر صلی الله علیه و آله در تشهد نماز بر مسلمانان واجب و در غیر آن مستحب است [4] و حتی در حدیثی از عایشه حکایت شده که پیامبر فرمود: «نماز بدون طهارت و صلوات بر من قبول نمی شود».[5]

6.در روایات متعددی از شیعه و سنی آمده است که:

مردی خدمت پیامبر صلی الله علیه و آله رسید و عرض کرد: روش سلام کردن بر شما را می دانیم اما چگونه بر شما صلوات بفرستیم؟

حضرت فرمود: بگو: «اللهم صل علی محمد و علی آل محمد کما صلیت علی ابراهیم انک حمید مجید، اللهم بارک علی محمد وعلی آل محمد کما بارکت علی ابراهیم وآل ابراهیم انک حمید مجید».[6]

۱. در برخی احادیث از صلوات ناقص (یعنی: اللهم صل علی محمد) منع شده و دستور داده اند که بگویید: اللهم صل علی محمد وآل محمد.[7]

1.از صدر تا ذیل هستی به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله احترام می گذارند و به او درود می فرستند (شما هم این گونه باشید).

2.سلام و صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله شیوه ای الهی است.

3.از صلوات بر پیامبر صلی الله علیه و آله غفلت نکنید.

پی نوشت:

[1] سوره احزاب، آیه 56

[2] المفردات فى غريب القرآن.

[3] تفسير مجمع البيان، ج 8، ص 578؛ تفسير نمونه، ج 17، ص 415- 416 و الدرالمنثور، ج 5، ص 216.

[4] فقهاى شيعه صلوات را در نماز واجب مى‏دانند و نيز شافعى و احمد در يكى از دو قولش‏از اهل سنت آن را در تشهد دوم واجب مى‏داند( تذكرة الفقهاء، ج 1، ص 126).

[5] .« لاتقبل الصلوة الّا بطهور وبالصلوة علىّ»( بحارالانوار، ج 82، ص 278).

[6] ر. ك: تفسير ابوحمزه ثمالى، ص 269؛ تفسير مجمع البيان، ج 8، ص 579؛ بحارالانوار، ج 17، ص 19؛ درّ المنثور، ج 5، ص 216؛ صحيح بخارى، ج 6، ص 51 و صحيح مسلم، ج 1، ص 305.

[7] صواعق، ص 144.

منبع : هدانا برگرفته از حوزه، تفسیر قرآن مهر جلد شانزدهم، صفحه 391