اوصاف منتظران؛

تاثیر شناخت حق و تکلیف بر انتظار زمینه ساز

خبرگزاری شبستان: بسیاری از تنش ها، اختلافات و مشکلات اجتماعی، یا به سبب آن است که افراد، به وظیفه خود در مقابل دیگری آشنا نیستند، یا می دانند ولی عمل نمی کنند، یا تنها یک طرف عمل می کند و طرف مقابل، بی تعهد است.

به گزارش خبرگزاری شبستان: امام سجاد(ع) در حدیث مفصلی که به «رساله الحقوق» مشهور است، به بیان حقوقی که افراد نسبت به هم دارند پرداخته و وظایف والدین نسبت به فرزندان و بالعکس، وظیفه زن و شوهر نسبت به یکدیگر، حق معلم بر شاگرد و شاگرد بر معلم، شریک نسبت به شریک، همسایه نسبت به همسایه و … را یاد کرده است.(1)

هرجا که حقی مطرح است، در مقابل آن وظیفه ای وجود دارد. باید در درجه نخست، حقی را که دیگران بر گردن ما دارند بشناسیم، در مرتبه بعد در ادای آن حق بکوشیم.

بسیاری از تنش ها، اختلافات و مشکلات اجتماعی، یا به سبب آن است که افراد، به وظیفه خود در مقابل دیگری آشنا نیستند، یا می دانند ولی عمل نمی کنند، یا تنها یک طرف عمل می کند و طرف مقابل، بی تعهد است.در یک نگاهی کلی، هر مسلمان بر گردن برادر دینی خود حقوقی دارد و در مقابل، او هم نسبت به وی وظایفی دارد. امام صادق(ع) فرمودند: «ایسَرُ حَقَّ مِنها اَن تُحِبُّ لَه ما تُحِبَّ لِنسِکَ و تَکرَهَ لَهُ ما تَکرَهُ لِنفسِک؛ آسان ترین و کمترین حقوق آن است که آنچه برای خودت دوست داری برای او هم دوست بداری و آنچه برای خود نمی پسندی برای او هم نپسندی).

این حقوق، مورد سوال قرار خواهد گرفت و اگر کسی در ادای حق دیگران کوتاهی کرده باشد، مجازات می شود. در روایات حقوق بسیاری بیان شده است، از جمله:

1.پرهیز از آزردن و رنجاندن برادر مسلمان

2.برخورد متواضعانه و دوری از تکبر

3.پرهیز از غیبت و تهمت و دفاع از او در مقابل غیبت کردن از دیگران

4.پرهیز از قهر و مبادرت به آشتی و برقراری رابطه

5.وفای به عهد و عمل به قولی که می دهیم

6.بی اجازه و سرزده وارد خانه او نشدن

7.مراعات انصاف در برخورد با او در قضاوت و گفتار

8.حفظ آبروی او در غیابش

9.آغاز به سلام و دست دادن و مهرورزی و ابراز علاقه

10.عیادت هنگام بیماری اش و شرکت در مراسم تشییع و دفن پس از وفاتش

11.کمک مالی و مساعدت هنگام نیازش

12.اجابت درخواستش برای قرض یا کمک و یاری

13.تنها نگذاشتن برادر دینی در سختی ها و گرفتاری ها

14.یاری کردن او با دست و زبان و مال و جان

15.صداقت با او و مثل آینه بودن برایش

16.قبول دعوتش و رفع حاجتش

17.دریغ نکردن از ایثار و مواسات و همدردی و همکاری با او

بعضی ها به اتکای رفاقت و صمیمت و خودمانی بودن با دیگران، نسبت به مراعات حقشان کوتاهی و سهل انگاری می کنند. امیرالمومنین امام علی(ع) به فرزندش امام مجتبی(ع) چنین سفارش می فرماید: «لا تُضَیِّعَنَّ حَقّ أخیکَ اِتّکالاً عَلی ما بَینَک و بَینَهُ، فانّهُ لیسَ لمَ باخ مَن ضَیَّعتَ حَقَّهُ»(2) «حق برادر دینی ات را به اتکای روابطی که میان تو و اوست ضایع مکن، چون کسی که حقش را ضایع و تباه کنی دیگر برادر تو نیست».

اگر دوست داریم به ما احترام کنند، اگر از غیبت و تهمت دیگران ناراحت می شویم، اگر نمی خواهیم کسی مزاحم ما شود، اگر هنگام بیماری انتظار عیادت از دیگران را داریم، اگر وقت نیاز، چشم امید به یاری دوستان داریم، اگر نمی خواهیم حق ما را تباه کنند؛ ما هم به آنان احترام می کنیم، از غیبت و تهمت بپرهیزیم، مزاحم شان نشویم، در حال بیماری به عیادت شان برویم، هنگام نیاز به کمک شان برویم و حقی را از کسی ضایع نکنیم.

رعایت این حقوق دوجانبه است. بد مکن تا بد نبینی، احترام کن تا احترامت کنند، بگذار تا تو را عفو کنند.

پی نوشت:

1.تحف العقول، مکارم الاخلاق و منابع دیگر

2.نهج البلاغه، نامه ۳۱

*برگرفته از کتاب «زندگی مهدوی؛ اخلاق و اوصاف منتظران»؛ جواد محدثی

سید رشتی در راه حج است که از کاروان عقب می‌ماند و راه را گم می‌کند، در این موقع به محضر امام زمان(عج) مشرف می‌شود و امام(عج) توصیه هایی به وی می کنند.

 اگرچه امام عصر(عج) از نظرها غایب اند و امکان شرفیابی به محضر آن حضرت(عج) و اخذ راه و چاه زندگی از ایشان وجود ندارد، اما در همان معدود توقیعات شان و نیز سخنان موجزشان در دیدار با برخی اشخاص خاص، توصیه هایی داشته اند که عمل به آنها می تواند گره گشای کار ما باشد.

چنان که در مفاتیح الجنان آمده است که امام زمان(ع) سه بار به سید رشتی فرمودند: «نافله، نافله، نافله» که مقصود، نماز شب است، همچنین سه مرتبه فرمودند: «عاشورا، عاشورا، عاشورا»، که مقصودشان زیارت عاشورا است و سه مرتبه فرمودند: «جامعه، جامعه، جامعه»، که مقصودشان زیارت جامعه کبیره است.

 سید رشتی در راه حج است که از کاروان عقب می‌ماند و راه را گم می‌کند، در این موقع به محضر امام زمان(ع) مشرف می‌شود.نکته ظریف در این تشرف این است که اگر راه را گم کرده باشید، زیارت عاشورا را بخوانید، جامعه کبیره و نماز شب بخوانید تا مسیر حق را ببینید و در صراط مستقیم بیفتید.

ای کسی که راهت را در دنیا گم کرده ای! نماز شب بخوان، زیارت عاشورا و جامعه کبیره بخوان تا راه را بیابی!

برگرفته از «پرده نشین(شرح کلمات عرفانی اخلاقی حضرت آیت الله بهجت)»، ص۱۶۱

امام صادق علیه السلام :
حُسنُ الخُلُقِ یَزِیدُ فی الرِّزقِ .
امام صادق علیه السلام : خوشخویی ، روزی را زیاد می کند .
بحار الأنوار: ۷۱/۳۹۶/۷۷٫
برگرفته از کتاب ۲۵۹۱ حدیث از امام صادق علیه السلام

آیت الله مروجی (رحمة الله علیه): 

هرجمله یاکتابی راکه انسان چند بار بخواند از آن خسته می شود بجز آیات قرآن که همیشه تازه است و کهنگی در آن راه ندارد هربار قرائت می کنی گویا اولین بار است آن را می خواند. 

درخواست معرفت آن حضرت از خداوند عزوجل [از وظایف مهم ما می باشد]،زیرا که علم با آموزش و درس خواندن بسیار نیست ،بلکه علم نوری است که خداوند در دل هر کس که بخواهد هدایتش کند قرار می دهد ، و هر که را خداوند هدایت کند هدایت یافته است.

در کافی از ابوبصیر از حضرت ابوعبدالله امام صادق علیه السلام آمده: ( درباره فرموده خدای عزوجل):« و‍َمَنْ یُوتَ الحکمَةَ فَقَدْ أوتِیَ خیراًکثیراً»؛ و هر کس که حکمت به او داده شود خیر بسیار به او داده شده. فرموده: [یعنی] طاعت خداوند و معرفت امام علیه السلام.

در همان کتاب از ابوبصیر آمده که گفت: حضرت ابوجعفر باقر علیه السلام به من فرمود: آیا امام خود را شناخته ای؟ گوید عرضه داشتم: آری به خدا سوگند پیش از آنکه از کوفه بیرون بیایم.فرمود : همین تو را کفایت می کند. 

درهمان منبع خبر صحیحی از حضرت ابوجعفر باقر علیه السلام آمده که فرمود: بلندی و رکن و کلید امرودرب أشیا و خشنودی خداوند بعد از معرفت او اطاعت امام است.

مهمترین و واجب ترین امور بعد از شناخت خدا و رسول او: شناختن ولی امر و صاحب الزمان است زیرا که این امر یکی از ارکان ایمان می باشد. 

   منبع: مکیال المکارم،ص ۳۹۶_۳۹۸.